Czy ze zwolnienia z VATu mogą korzystać tylko kluby sportowe, związki sportowe i inne podmioty o specjalnym statusie? Odpowiedź na to pytanie jest bardziej skomplikowana, niż się wydaje. Pokazuje to przykład pewnego okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego (PZW), który trafił z tym problemem aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA).

Wędkarze kontra skarbówka

Spór rozpoczął się w 2017 r., kiedy Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odmówił prawa do zwolnienia z VAT opłat startowych pobieranych przez okręg PZW na zawodach wędkarskich. Fiskus argumentował, że skoro okręg utracił decyzją Ministra Sportu status polskiego związku sportowego, to nie jest już podmiotem wskazanym w art. 43 ust. 1 pkt 32 ustawy o VAT, a więc nie może korzystać z przewidzianego tam zwolnienia podatkowego.

Przypominam, że aby móc skorzystać z tego zwolnienia, konieczne jest spełnienie trzech warunków:

1. usługa musi być ściśle związana ze sportem lub wychowaniem fizycznym,
2. podmiot organizujący zawody nie może być nastawiony na osiąganie zysku,
3. usługa musi być świadczona na rzecz osób uprawiających sport.

PZW nie zgodził się z takim podejściem organu skarbowego, twierdząc, że zgodnie z art. 132 ust. 1 lit. m Dyrektywy VAT (2006/112/WE), zwolnieniu podlegają usługi „ściśle związane ze sportem lub wychowaniem fizycznym”, świadczone przez „organizacje nienastawione na osiąganie zysku” – niezależnie od formalnego statusu w świetle przepisów krajowych. Zdaniem PZW ograniczenie zwolnienia tylko do klubów sportowych i związków sportowych narusza prawo unijne. W ocenie związku, usługi organizacji zawodów spełniały przesłanki zwolnienia, gdyż miały charakter sportowy, były świadczone na rzecz uczestników zawodów, a opłaty pokrywały wyłącznie koszty ich organizacji, bez generowania zysku.

Dyrektor KIS nie zgodził się z taką interpretacją, podkreślając literalne brzmienie polskich przepisów (art. 43 ust. 1 pkt 32 ustawy o VAT), które wymieniają zamknięty katalog podmiotów uprawnionych do zwolnienia, m.in. kluby sportowe, związki sportowe oraz związki stowarzyszeń i innych osób prawnych, ale już nie zwykłe stowarzyszenia.

Sąd kończy mącenie wody

Sprawa trafiła przed Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który w wyroku III SA/Wa 2740/17 przyznał rację okręgowi PZW. W uzasadnieniu wskazał, że polskie przepisy zawężają zakres zwolnienia VAT wobec dyrektywy UE, naruszając tym samym prawo unijne. Sąd podkreślił, że celem unijnego przepisu jest popularyzacja aktywności sportowej i że ograniczanie zwolnienia tylko do klubów czy związków sportowych byłoby sprzeczne z tym celem. Kluczowa jest zatem nie forma prawna organizacji, lecz fakt, czy działa ona dla zysku.

Organ podatkowy wniósł od tego wyroku skargę kasacyjną, jednak Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok I FSK 2164/18 z 9 września 2021 r.) ją oddalił, potwierdzając wcześniejsze stanowisko WSA. NSA powołał się przy tym na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (wyrok z 21 lutego 2013 r., C-18/12, Město Žamberk), zgodnie z którym decydujący dla zwolnienia VAT jest cel działania (brak nastawienia na zysk) oraz charakter świadczonych usług, a nie sama forma organizacyjna podmiotu.

Finalnie organ interpretacyjny, realizując wytyczne sądu, wydał nową interpretację indywidualną, potwierdzającą, że opłaty startowe pobierane przez okręg PZW za udział w zawodach wędkarskich są zwolnione z podatku VAT. Jest to ważna decyzja nie tylko dla wędkarzy, lecz także dla wielu innych organizacji non-profit działających w sferze sportu, które nie mają statusu związku sportowego.

Podsumowanie – praktyczne znaczenie wyroków

Sprawa ta pokazuje, jak istotna jest prawidłowa wykładnia przepisów zgodna z prawem UE. Dzięki niej, organizacje non-profit mogą skutecznie korzystać ze zwolnienia VAT, realizując cele społeczne w dziedzinie sportu i wychowania fizycznego.

Jako doradca podatkowy wielokrotnie wspierałem klientów ze świata sportu – kluby, stowarzyszenia oraz związki – w budowaniu optymalnych struktur organizacyjnych pozwalających zgodnie z prawem korzystać z omawianego zwolnienia z VAT. Dzięki odpowiednio zaplanowanej strukturze działalności, nawet organizacje bez konkretnego statusu podmiotu sportowego mogą legalnie obniżyć koszt swojej oferty.

Zastanawiasz się, czy Twoja organizacja spełnia kryteria do skorzystania z tego zwolnienia? Potrzebujesz pomocy w stworzeniu struktury zapewniającej optymalne rozwiązania podatkowe?

Zapraszam do kontaktu – pomogę Ci przeanalizować Twoją sytuację i zbudować bezpieczną strukturę umożliwiającą skorzystanie ze zwolnienia z VAT.